Yoghurtpotjes en schuimschaaltjes voor vlees of vis worden vanaf midden 2024 chemisch gerecycled in de Antwerpse haven. Dit is een Europese primeur, want zo kan polystyreen (PS) en geëxtrudeerd polystyreen (XPS) uit de Belgische blauwe zak verwerkt worden tot secundaire grondstof waarmee opnieuw verpakkingen gemaakt kunnen worden – ook voor voeding. Het project komt tot stand dankzij de bouw van een nieuwe chemische recyclinginstallatie in de Antwerpse haven door Indaver, ondersteund door de samenwerking met Fost Plus voor het aanleveren van PS en XPS uit het PMD. Colruyt Laagste Prijzen heeft zijn XPS-schalen waar het verse vlees in verpakt wordt reeds recyclebaar gemaakt en wil op termijn ook naar volledig circulaire vleesschalen gaan.
Fost Plus kondigt de langetermijnsamenwerking aan met de demonstratiefabriek Plastics2Chemicals van Indaver voor het chemisch recycleren van (X)PS uit het huishoudelijk verpakkingsafval. Deze nieuwe installatie zal vanaf 2024 tot 26.000 ton materiaal verwerken aan de hand van de-polymerisatie technologie tot secundaire grondstof. Gerecycled styreen, het eindproduct, zal dezelfde karakteristieken hebben als nieuw materiaal, zodat er opnieuw yoghurtpotjes en vlees- en visschaaltjes van gemaakt kunnen worden – naast andere verpakkingen in (X)PS.
Uniek circulair verhaal
Erik Moerman, Director Sales and Development van Indaver: ‘Net als bepaalde andere kunststoffen heeft PS het potentieel om als circulair polymeer ingezet te worden. De nieuwe chemische recyclingfabriek in de Antwerpse haven in combinatie met de voorbehandelingsinstallatie die we vandaag bouwen op onze site in Willebroek maken dat we PS en XPS terug kunnen verwerken tot monomeer. Dat is uniek in Europa.’
Wim Geens, managing director van Fost Plus: ‘Het is altijd ons doel geweest om de plasticrecycling maximaal naar België te halen. Voor polystyreen was dat nog niet het geval omdat het om een relatief klein aandeel in de blauwe zak gaat. Zo’n 3.000 ton PS per jaar uit de vijf PMD-sorteercentra zal vanaf 2024 chemisch gerecycleerd worden. Het is een Belgisch circulair verhaal waar we terecht trots op mogen zijn.’
Potentieel voor circulaire schuimschaaltjes
Polystyreen is 1 van de 16 materiaalsoorten die de sorteercentra voor de blauwe zak uitsorteren. Zowel PS- als XPS-verpakkingen komen in die fractie terecht en worden mechanisch gerecycleerd. De recycling van specifiek XPS-verpakkingen vormt echter een complexe uitdaging. Schuimschaaltjes voor vers vlees of verse vis behoren tot de verpakkingen waar nog het vaakst sorteertwijfels over bestaan. Toch horen ze gewoon in de blauwe zak. Maar zelfs als ze daarin terecht kwamen, gebeurde het dat ze uit de keten ontsnapten door hun kleur. Verpakkingen met zogenaamd carbon black kunnen immers niet door de infraroodcamera’s van de sorteerinstallaties herkend worden. Deze zwarte schaaltjes eindigden dan helaas in de restfractie. Colruyt Group brengt jaarlijks zo’n 880 ton aan XPS-verpakkingen op de markt. Deze zijn vanaf nu allemaal donkergrijs in plaats van zwart waardoor ze sorteerbaar en dus recyclebaar zijn.
Pascal Dekelver, manager divisie vlees bij Colruyt Group: ‘XPS is een interessant verpakkingsmateriaal. Het heeft goede mechanische eigenschappen (sterk en stapelbaar), een uitstekend absorptievermogen en het heeft bovendien een hoog isolerend vermogen, zodat de verse vleesproducten minder onderhevig zijn aan temperatuurschommelingen. Om hun recyclinggraad te verhogen, hebben we al onze zwarte schaaltjes omgeschakeld naar grijs. De volgende stap is gerecycled materiaal toevoegen. Zo blijven we stap voor stap verder werken aan het verduurzamen van onze verpakkingen.’
Naast polystyreen zal Plastics2Chemicals ook polyolefine recycleren, inclusief zo’n 1.000 ton folies uit de blauwe zak. Het gaat dan om bijvoorbeeld omverpakkingen van multipacks of zakjes zoals chipszakjes.
Het huidige voorstel van de Europese Packaging & Packaging Waste Regulation stelt dat tegen 2030 alle plastic verpakkingen 10 procent gerecycled materiaal dienen te bevatten. Een ambitieuze doelstelling, die echter nodig is om het milieu en onze natuurlijke hulpbronnen te beschermen. Hoewel het gerecycleerd PS uit mechanische recycling perfect ingezet kan worden om nieuwe producten of non-food verpakkingen te maken, is het niet toegelaten voor voedselveilige toepassingen. De nieuwe samenwerking opent de deur voor circulaire schaaltjes en potjes.
Cijfers
- Plastics2Chemicals heeft een inputcapaciteit van 26.000 ton PS (polystyreen) en PO (polyolefine) en start medio 2024, met een voorziene industriële opschaling tot 65.000 ton (vanaf 2027) tot de grootste de-polymerisatie recyclingfabriek in Europa.
- De hoogtechnologische recyclingfabriek in de haven van Antwerpen vertegenwoordigt een investering van 100 miljoen euro en 60 nieuwe banen. De voorbehandelingsinstallatie in Willebroek wordt gebouwd voor 30 miljoen euro en voorziet 25 nieuwe banen.
- Er zal op termijn jaarlijks 3.000 ton PS en 1.000 ton PO uit de Belgische blauwe zak gerecycleerd worden.
- Colruyt Group schakelt 880 ton zwarte XPS-verpakkingen over om hun sorteer- en recycleerbaarheid te verbeteren.
- Bijna een op de vijf Belgen sorteert plastic (schuim)schaaltjes niet bij het PMD (18 procent, Fost Plus enquête 2022, N = 2.500).
- Per ton PS: 3.500 kg CO2-besparing ten opzichte van valorisatie.