De groei die in veel bedrijfssectoren was ingezet, komt weer onder druk te staan, concludeert ABN Amro in haar Sectorprognoses 2022. De restricties die van kracht zijn door de opleving van corona zijn hier samen met de personeelstekorten en de stijgende grondstof- en energieprijzen debet aan.
Wat alle sectoren volgens ABN Amro bindt, is onzekerheid, ingegeven door de harde lockdown, inflatie, grote personeelstekorten en verstoringen in de bevoorradingsketen. ‘De maatregelen tegen de omikron-variant van het coronavirus hebben een enorme impact, vooral in de sectoren waar het water toch al tot de lippen staat. Zo bleek uit eerder onderzoek van ABN Amro dat horecaondernemers en winkeliers grote belastingschulden hebben. De overheid zou kunnen overwegen om nog ruimhartiger financiële steun te verlenen aan getroffen ondernemers. Daarnaast kunnen consumenten een steentje bijdragen door zoveel mogelijk lokaal te kopen en af te halen’, stelt Franka Rolvink Couzy, hoofd Sector Research van ABN Amro. ‘Met de snel stijgende grondstof- en energieprijzen – wat zorgt voor hogere inkoop- en afzetprijzen – is de druk op ondernemers compleet en wordt er wederom een groot beroep gedaan op hun veerkracht. Groei zal er wel zijn in 2022, maar voor sommige sectoren veel minder hoog dan waarop was gerekend.’
Industrie levert bijzondere prestatie
De industrie maakte in 2021 echter een stormachtige groei door (+13,5 procent) en deze groei zet zich voort in 2022 (+4,5 procent). Hiermee is de krimp (-5 procent) van 2020 ruimschoots goedgemaakt. Dat is – zeker gezien de grote tekorten aan personeel, grondstoffen en materialen – een bijzondere prestatie.
In Nederland groeit de industrie momenteel sneller dan in veel andere landen, waaronder de belangrijkste handelspartner Duitsland, zwaargewicht China en de Verenigde Staten. Ook de Nederlandse industrie wordt weliswaar gehinderd door het tekort aan chips in de auto-industrie, maar doordat de auto-industrie in Nederland vrij klein is, hindert dit de totale industriële productie nauwelijks. Wel moeten ondernemers letten op de snel stijgende inkoopprijzen, die leiden tot een sterke toename van het benodigde werkkapitaal en de winstmarge onder druk kunnen zetten. De omikron-variant van het coronavirus kan toeleveringsketens verder ontregelen, waardoor ondernemers ook in 2022 te maken krijgen met hogere prijzen en lange levertijden.
De bezettingsgraad is terug op het oude niveau van circa 84 procent van voor de pandemie. Een veel hogere bezettingsgraad is moeilijk te realiseren vanwege onder meer onderhoud en vrije dagen. Ondernemers zullen dus moeten investeren in extra productiecapaciteit om de komende jaren verder te kunnen groeien. Ook het werven, opleiden en vasthouden van personeel is van groot belang, want ruim een op de vier ondernemers in de industrie kampt met een tekort aan arbeidskrachten.
De grootste groeimotor is de machine-industrie, die dit jaar een plus van 39 procent noteerde. Indien tekorten aan materialen niet voor ernstige problemen zorgen, kan daar naar verwachting in 2022 nog eens 13 procent groei bovenop komen. Vanuit de hele wereld is vraag naar machines van Nederlandse makelij, die bekend staan om hun hoge kwaliteit. De machines helpen om de arbeidsproductiviteit te verhogen, bijvoorbeeld in de industrie, in de voedingsmiddelenindustrie en in de agrarische sector.
Een andere branche die snel groeit, is de elektrotechnische industrie. Deze branche levert veel aan de snel groeiende machine-industrie en profiteert tevens van de energietransitie. Gezien de subsidies die in Nederland en daarbuiten beschikbaar komen om de klimaatverandering tegen te gaan, gaat de elektrotechnische industrie naar verwachting mooie jaren tegemoet.
Hoogste tijd voor duurzaamheid
Nu de industrie de grootste verstoringen als gevolg van de coronapandemie goeddeels achter zich heeft gelaten, is het de hoogste tijd voor meer aandacht voor duurzaamheid. Vanwege de klimaatverandering moet de CO2-uitstoot verder omlaag. De industrie moet minder gebruikmaken van fossiele energie, zoals gas en kolen, en meer van hernieuwbare energie, bijvoorbeeld uit zon en wind. Waarschijnlijk zullen in de industrie elektrificatie en waterstof een belangrijke rol spelen. Voor de zware industrie, die zeer veel energie verbruikt, ligt waterstof het meest voor de hand. Uit het akkoord dat de coalitie op 15 december presenteerde blijkt dat het de regering de komende jaren vele miljarden investeert in hernieuwbare energie. De industrie kan daarvan profiteren, zowel wat betreft de verduurzaming van de eigen energievoorziening als vanwege de te verwachten extra vraag naar bijvoorbeeld elektrotechnische producten.
Lees het volledige ABN Amro-rapport Sectorprognoses 2022