Het is een serieuze vraag of Gaza straks nog op de kaart staat. Nu het land plat is gebombardeerd, zitten mensen als onze vroegere minister Kaag bij de V.N. met een groot hart gelden te verzamelen om het land weer economisch op poten te krijgen. Laten we hopen dat het lukt de komende jaren. Best kansrijk, want Duitsland en Japan zijn na WO II ook teruggekomen met een gigantisch herstel van de economie. 

Echter, nu komen we de grenzen van groei tegen, ook in Japan en Duitsland. Dus, zo zonnig ziet het er nu ook alweer niet uit. Wij blijken niet meer concurrerend te zijn. De paniek bij VW en Mercedes slaat toe. Er moeten miljarden euro’s beschikbaar komen om te voorkomen dat fabrieken moeten sluiten. We komen in een periode van bedelarij om te mogen blijven voortbestaan. Het proces om de eigen Europese industrie te behouden is nu echt begonnen. De vraag is: Wie gaat ons uit de brand helpen? En, we zien het al jaren aankomen, wanneer komen kunststof grondstoffen voor subsidies in aanmerking?

Economen weten het al. Gewoon afbouwen als het niet meer rendabel is. Oh ja… 

Milieuwensen tegenover een onwillige markt

Omgevallen bomen werden weggezaagd, daarna gingen we weer vrolijk verder, alsof er niets gebeurd was. Na enige tijd waren we allang weer vergeten dat met de dit jaar uitgesproken faillissementen van omgevallen kunststofverwerkende bedrijven, het toch wel een druk jaar was voor curatoren in de mechanische recycling sector. En dat doet pijn, maar kijk maar omhoog Sammy, we kunnen er weinig aan doen dat banken, de belastingdienst of uitkeringsinstanties hun rechten doen gelden. 

Dat het in de kunststofverwerkende industrie nog redelijk is gegaan, is mede te danken aan de lagere prijzen van grondstoffen, zodat de marge iets kon verbeteren. Maar, helaas, juist in het ‘post consumer’ segment vielen klappen. De schuld geven aan de lage prijzen die China voor origineel materiaal op de markt brengt is maar ten dele terecht. De vraag naar recyclaten in de markt bleef achter, terwijl de kostprijs door de hoge kosten van energie opliep. Het maakte de verkoop van recyclaten vrijwel onmogelijk. Net als een aangename weersvoorspelling was de politiek van mening dat er ongehoord stevige doelstellingen konden worden waargemaakt met recyclaten. Ondanks waarschuwingen, onder meer in dit blad, dat de haalbaarheid in een kwaliteits-bewuste markt utopisch was, bleven roze wolken in Den Haag maar hangen. Zelfs verplichte wetgeving moet het verbruik in deze markt -stimuleren. Het is toch ook gelukt met benzine? Nou dan. Biobrandstof is er nu toch ook? 

Kunststof afval is een verzameling van appels en peren. Die gaan niet zomaar samen. Dat weet Den Haag nu toch ook wel? En toch maar doorgaan met straks weer een nieuwe versie van ons milieubeleid waarin recycling opnieuw met nieuwe regels te maken krijgt als de grote waarheid van ons nieuwe kabinet. Bakken regen die wegen en straten -onbegaanbaar maakten, inderdaad. Daar kon Den Haag gelukkig niets aan doen. Het advies was wel: pak zelf maar de bezem en ruim de rommel maar op. Miljarden verspelen om je zin door te drijven is wel iets waar je wel wat aan kan doen. Bijsturen en pragmatisch handelen lijken de aangewezen weg om ook plastic rommel op te ruimen. Duizenden tonnen ingezameld gebruikt plastic ‘troep’, echt, zodra je begint met shredderen en wassen loopt het geld van een recyclingbedrijf weg richting een put met alleen maar vervuild water. Alleen wanneer het goed is uitgezocht, schoon is per soort, of het zelfs per mfi of andere meet-methode is geselecteerd, dan nog kan het met inzet van ervaren mankracht, energie en hoogstaande apparatuur misschien nog net tot een herverwerkbare grondstof leiden. 

Of het dan ook nog op een redelijke prijs verkocht kan worden, blijkt vaak onmogelijk. Niemand zit er op te wachten, er is genoeg origineel materiaal en de kosten daarvan blijven relatief laag. De utopie van het dienen van milieudoelen maakt plaats voor de knal van een opgeblazen ballon. Ondanks de pogingen van curatoren, blijkt er zo weinig interesse voor de ‘troep’, dat die enorme reuzenberg alsnog naar de ovens van de vuilverbranding ging. Als het kalf verdronken is dempen we de put. Laat het niet zo zijn bij bedrijven die wel op een verstandige manier met recycling omgaan. 

Stimuleringsfondsen als lokmiddel

Een tekort aan financiële backing in een groeifase van een door de politiek gewenste bloei van een industrietak, zorgt voor brokken wanneer mensen die aan subsidiekranen draaien geen idee hebben wat de gevolgen zijn van hun mogelijke taak om financiële doelen te bereiken. Afhaken of ingrijpen in subsidies, door ordinaire vragen te stellen als: Wat kost het, of wanneer moeten we er binnenkort op bezuinigen? Misschien wel de steun voortijdig afbreken? Totaal voorbijgaand aan de gevolgen die daaraan vastkleven. 

Zo vaak wordt een subsidie als lokmiddel gebruikt. Zodra mensen of bedrijven toehappen en er inderdaad iets van de grond komt worden subsidies afgebouwd en moet ‘men’ zelf zijn of haar broek maar ophouden. Voorbeelden genoeg.

Paraplugedrag

Wat nog eens de vergelijking met het weer betreft: we zijn ook maar mens en zijn geneigd lijdzaam paraplugedrag te volgen. Met die regen en wind wijzen we naar klimaatverandering en daar is iedereen het mee eens. Echter, wanneer verandering in politiek beleid optreedt en subsidies uitblijven, dan verdrinken kleinere en grotere milieubewuste recyclingbedrijven. De NRK tracht Den Haag in beweging te brengen, maar, het was eigenlijk al te laat. Het onverteerbare is dat deze durfals, ondernemers die nu zonder een cent voor nu en later in een zwartboek bij de bank terecht komen als gefailleerde. U kunt bij de gemeente aankloppen voor steun. Punt. Een groot deel van onze beleidsbepalers zal het een zorg zijn, het stoort ze nauwelijks of totaal niet. Onzorgvuldig bestuur levert niet alleen schade op maar heeft al grote teleurstelling opgeleverd bij al die mensen die zonnepanelen op hun dak hebben laten installeren. Ze wilden meewerken aan een beter klimaat, zagen eurootjes naar zich toekomen en betalen nu voor hun eigen groene opgewekte energie. Dat geld had je achteraf beter in de spaarpot kunnen houden in plaats van te geloven in die rooskleurige verhalen van nog maar een paar jaar geleden. Een vergoeding voor de teruglevering van stroom wordt in 2027 afgeschaft. De consument is eigenlijk altijd de klos. 

Mens, robots en innovatie

Kunststofverwerkers hebben het goed begrepen. Automatisering is het antwoord op het niet beschikbaar hebben van gekwalificeerd personeel. Maar nu komen er weer andere toestanden op je af… Bedreiging van continuïteit in de bedrijfsvoering is meestal het gevolg van tal van factoren als concurrentie, management, gekozen strategie of gebrek aan opvolging. Belangrijker nog is het financiële resultaat. Als het goed gaat, ook in lastige tijden, zijn we al te gauw tevreden. Toekomstgericht? Innovatie? Al zou ik willen, ik kan niet investeren, want ik zit aan de max met mijn afname van elektriciteit. Nederland is in slaap gesukkeld met al dat geweldige aardgas uit het Noorden van het land. Nu is iedereen voor kernenergie, een paar jaar geleden nog geen komma op de agenda. 

Producenten in de problemen?

Een nauwelijks voorkomend gedrag zien we in onze kunststoffenmarkt. Wat moet je doen als je opdrachten moet boeken wanneer je die niet met een redelijke marge kunt uitvoeren? We weten inmiddels dat producenten van granulaten omver worden gekegeld door exoten in deze hectische markt. Die grotere bedrijven sluiten liever tijdelijk de tent of beperken hun productiecapaciteit, hoewel toch loon- en andere kosten blijven doorlopen. De grote groep verwerkers die vanuit het mkb tot waardevolle toeleveranciers zijn gegroeid moeten ook rekening houden met hun concurrentiekracht. Europa loopt hard achteruit. En toch hopen we dat het straks allemaal wel weer op zijn pootjes terecht komt. Althans in onze tak van industrie. Kijk maar naar al die start-ups van hoogwaardige technische en tot verbazing sprekende ontwikkelaars van onze nieuwe wereld. Hebben ze iets nieuws gevonden? Het vliegtuig naar de VS is al geboekt, verdorie. Daar staan de touwtrekkers van intelligentie in de wereld met open armen te wachten tot het genie zijn geheimen prijs geeft. Money, money, tja… We zijn nog altijd een klein land, met Philips en ASML nog net als toppers. En waar innovatieve vrouwen en mannen vertrekken.